Hamitköy Futbol Akademi ve altyapılar üzerine

Serkan Soyalan

Hamitköy Akademi faaliyetlerine başladı. Bu haberi basında okuduğumda, çok sevindiğimi söylemeliyim. Bu ülke sporunun altyapısına konacak olan her bir tuğla, daha sağlam temellerle, güzel yarınlara taşıyacaktır bizleri.

            Bilindiği üzere Hamitköy, Süper Lig’deki ilk sezonunda, çoğunluğunu kendi altyapısından yetiştirdiği gençler ile kalıcı olmuştu. Şimdi ise Futbol Akademisi ile özelde kendi kadrosuna ve genelde de ülke sporuna yeni gençler yetiştirecek bir yapılanmaya gitti, kırmızı siyahlılar.

            Fırat Deniz gibi deneyimli bir isimle akademiye hayat veren Hamitköy’de Deniz’in yardımcılıklarına Abbas Deniz ve Seymen Deniz getirildi.

            Nüfusu her geçen gün artan ve büyüyen Hamitköy bölgesinin böylesine bir adım atmış olması, bir sporsever olarak beni sevindirirken, böylesi adımları sorumluluk bilinciyle hareket eden tüm kulüplerin atması gerektiğini bir kez daha hatırlatırım.

***

 

Türkiye’de çalışmalarını sürdüren Uzman Dr. Ercan Atalay, futbolda altyapıların insan psikolojisi üzerindeki etkilerini şu sözlerle aktarıyor: “Futbol diğer spor dallarına göre dünyada en çok sevilen ve izlenen spor dalıdır. Milyonlarca kişi sporcu veya seyirci olarak futbol sporuna katılır. Bir sportif faaliyet olarak kabul edilen futbol gençlerin ruhen ve bedenen sağlıklı yetişmesi sosyolojik ve psikolojik açıdan toplum yaşamına katkı koyması ile bir eğitim vasıtası olarak kabul görmektedir. Futbol her kesimden mesleki konumları ve statüleri ne olursa olsun tüm insanların yaşamlarını renklendiren geniş bir spor branşıdır. Çeşitli dil, din, ırk ve coğrafyadan insanların aynı ölçüde ilgisini çekebilen evrensel bir spordur.

Futbolun bir tezatlar oyunu olması oynayan ve seyredenleri yeni heyecanlara taşıması nedeni ile diğer spor dalları arasında özel bir yer edinmesine neden oluyor. İnsan davranışlarındaki grup olma, bir gruba ait olma güdüsü futbol kulüplerine ilgiyi arttırmaktadır. Futbolun yapısı gereği hemen hemen her alanda kolayca oynanabilen basit bir kitle eğlence aracı olması ilgiyi daha da arttırmaktadır. İçinde bulunduğumuz teknoloji çağında spor sahaları malzemeleri eğitim araç gereçlerindeki gelişmeler futbola ivme kazandırmıştır.”

 

***

 

NTV Spor yazarlarından Emrah Bayraktar da altyapıların önemine ilişkin şunları yazar: “Günümüzde genç oyuncu gelişiminde bütün dünyada kabul görmüş ortak değerler bulunmaktadır. Bilgiye ulaşmanın çok kolay olduğu bir dönemde yaşıyoruz. Bu yüzden artık oyuncu gelişiminde hangi yolların izlenmesi gerektiği büyük bir sır değil. Bu bilgiler hayata geçirildiğinde uygulamalardaki farklılıklar, insan kalitesi ve kulüplerin bakış açısı gibi detaylar başarıyı getiriyor.

Bir oyuncunun altyapıdan üstyapıya kadar geldiği süre içerisindeki iki önemli süreçten biri altyapı eğitim dönemi, diğeri profesyonel takıma geçiş süreci. Bu iki süreci en iyi şekilde değerlendiren kulüpler, A Takıma profesyonel oyuncu yetiştirme ve bu oyunculardan ekonomik bir değer yaratma konusunda başarılı olmaktadırlar.

Dünyada kulüplerin kendi kaynaklarını kullanarak oyuncu yetiştirmelerinin temelinde iki neden bulunmaktadır. Bunlardan biri ekonomik nedenler, diğeriyse kulüp değerlerini özümsemiş, futbol takımının yapı taşı olacak futbolcular yetiştirebilmek.

Öncelikle şu bilgiyi bir kenara not edelim... Bir altyapının, akademi haline gelmesinin temel bazı koşulları bulunuyor. Futbol akademileri 4 ana unsur üzerine inşa edilir; oyuncular, yani 'potansiyeli yüksek futbolcu adayları’, eğitmenler, yani 'antrenör ve uzman kalitesi,' fiziki altyapı yani 'tesis, sağlıklı eğitim ve antrenman ortamı" ve felsefe, 'oyuncu gelişimine bakış açısı ve yapısal, mali, teknik ve idari anlamda sunulan tüm farklılıklar...'

Dünyada oyuncu gelişiminde söz sahibi olan kulüpler artık iyi bir oyuncunun oluşumunda sadece saha eğitiminin yeterli olmadığının bilincindeler. Bu yüzden saha içinde ve dışında ciddi bir kariyeri yönetmek zorunda olan oyuncuların farklı eğitimlerden de geçmesi gerekiyor. Bu süreci de oyuncunun 'bütünsel gelişimi’ olarak adlandırıyoruz.

Bir oyuncun altyapı eğitimi sırasında sürekli aynı diziliş ile eğitim alması veya sürekli aynı pozisyonda oynatılması da tartışma konusudur. Farklı sistemlere veya pozisyonlara adapte olabilmesini sağlayacak çeşitli eğitimlerden geçirilmesi de bir yöntemdir. Örneğin, bazı akademiler çocukların oynadığı pozisyonları zaman içerisinde değiştirerek empati kabiliyetlerini geliştirmeye çalışmaktadır. Farklı sistemleri sezon içerisinde çalışarak, müsabakalarda bu dizilişlere geçiş yapmayı da öğretmektedirler.”

 

***

 

Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi Işığında Futbolda Altyapı Eğitimi (Spor Kitabevi ve Yayınevi, Ankara,2013) kitabında temel teknik beceri denilen olgunun, spor branşının gerektirdiği top ile ilgili hareketleri beceri düzeyinde gerçekleştirebilmek olduğu yazar.

“Bunun biricik gelişim göstergesi psikomotor gelişimdir. Psikomotor gelişim denilen gelişim özelliği ise; beyin, sinir sistemi ve kas koordinasyonunun sıfır yaşlarından itibaren 15’li yaşlara değin giderek artmasıdır. Bu biyolojik sistematiğin temel göstergesi ise çocukların büyürlerken merkezi ve çevresel sinir sistemlerinin gelişimidir. Yaşamın ilk yılları boyunca tepkiler ve becerilerin oluşabilmesini sağlayan fibrillerin miyelinizasyonu çocuklarda giderek artan hareket çeşitliliği ve bu hareketlerde giderek artan bir beceri düzeyinin nedenini oluşturur.

Kasları oluşturan kas fibrillerinin sinirlerden gelen iletilere yeterince cevap verebilecek duruma gelmesi, bir nesneyi kullanma ve kontrol etmeye ilişkin güç kademelendirmesini yapabilmesini ortaya çıkarır ki, bu beceri denilen hareketleri en iyi şekilde ve amaca en uygun şekilde yapılabiliyor olma demektir.

İşte bu biyolojik mekanizmanın gelişmesi belirli yaş dönemlerinde hızlanır. Bunun içindir ki, çocuklarda bir spor branşı ile ilgili temel teknikleri gerçekleştirme ve bu teknikleri beceri düzeyinde gerçekleştirmelerinin bir zamanı vardır. Eğitimin büyük bir kısmını oluşturan öğretim uygulamaları/etkinlikleri işte bu zamanları dikkate almak zorundadır. Zamanından önce yapılan çalışmalar faydasız ve zararlı, zamanından sonra yapılan çalışmalar da kritik dönemler geçirileceği için potansiyelin doruk noktasına ulaşmayı sağlama açısından etkisiz çalışmalar olacaktır.

 Futbol branşına özgü temel teknik becerileri psikomotor gelişim seyrine uygun olarak ayak göz koordinasyonu temelinde, bedensel koordinasyon, büyük ve küçük kas koordinasyonu ve denge sistemlerinin gelişimine paralel olarak gerçekleşir.

Çocuğun dünyaya gelmesiyle birlikte başlayan hareket gelişimi, hareketleri beceri düzeyinde en mükemmel derecede yapabilme doruğu olan 15’li yaşlara değin birçok gelişim süreçleri ve aşamalarından geçerek gerçekleşir. Bunun biyolojik açıdan tek bir açıklaması vardır; çocuklar sinir kas işbirliğindeki gelişim düzeyinin elverdiği ölçüde hareketleri beceriye dönüştürürler.”

 

***

            Yukarıdaki alıntılardan da yola çıkarak, sporun tüm branşlarında altyapıların desteklenmesi gerektiğini ve gençlerimizin, çocuklarımızın sağlam temeller üzerinde, iyi birer sporcu olarak yetişmelerini sağlamamız gerekiyor.

            Bir kez daha Hamitköy’ü bu ciddi ve yerinde adımından dolayı kutlarken,  başarılı nice genç sporcuları, ülke sporuna kazandırmasını temenni ediyorum.